*ถึงแม้บิดามารดามิได้จดทะเบียนสมรสกัน มารดา ก็มีสิทธิและหน้าที่ในการแจ้งเกิดบุตร

สูติบัตร/มรณะบัตร

• การแจ้งเกิด
• การแจ้งตาย

การแจ้งเกิด

ถึงแม้บิดามารดามิได้จดทะเบียนสมรสกัน มารดา ก็มีสิทธิและหน้าที่ในการแจ้งเกิดบุตร

1. เอกสารของบิดาและมารดาสัญชาติไทย

1. คำร้องขอจดทะเบียนคนเกิด  
2. บันทึกคำให้การของมารดา
3. หนังสือเดินทางฉบับจริง พร้อมสำเนา 1 ชุด    
4. บัตรประจำตัวประชาชนตัวจริง หรือบัตรเหลืองติดรูปถ่าย หรือหนังสือรับรองบุคคลติดรูปถ่าย หรือ ใบต้นขั้วคำร้องขอมีบัตรประชาชน มีตรารับรองจากที่ว่าการอำเภอ หรือเอกสารรับรองบุคคลออกโดยกรมการปกครอง พร้อมสำเนาด้านหน้าและด้านหลัง 1 ชุด     
5. ทะเบียนบ้านไทยตัวจริง หรือฉบับที่มีตรารับรองจากที่ว่าการอำเภอ หรือแบบรับรองรายการทะเบียนราษฎร์ฉบับจริง พร้อมสำเนา 1 ชุด     
6. รูปถ่ายสี 1 รูป (ถ่ายร่วมกัน 3 คน บิดา มารดา และบุตร หรือรูปถ่าย 2 คนคือมารดากับบุตรในกรณีที่ไม่มีบิดา) ไม่จำกัดขนาดแต่ควรเห็นหน้าชัดเจน
7. ทะเบียนสมรสไทย พร้อมสำเนา 1 ชุด หากบิดามารดาจดทะเบียนสมรสกัน     
8. ใบรับรองบุตร กรณีบิดารับรองบุตร พร้อมสำเนา 1 ชุด

2. เอกสารประจำตัวบุตร

ต้นฉบับใบรับรองเกิดออกโดยโรงพยาบาล พร้อมสำเนา 1 ชุด โดยนำเอกสารดังกล่าวให้ Notary Public ในพื้นที่รับรองเอกสาร ในกรณีของประเทศจีน จะต้องผ่านการแปลเป็นภาษอังกฤษพร้อมรับรองจากสำนักงานนิติกรณ์ประจำพื้นที่ (Notary Service Office: 公证处) และสำนักงานการต่างประเทศจีนประจำพื้นที่ （Foreign Affair Office: 外事办公室）

3. เอกสารของบิดาหรือมารดาซึ่งเป็นคนจีนหรือชาติอื่นๆ

 

หนังสือเดินทาง หรือใบขับขี่รถยนต์ พร้อมสำเนา 1 ชุด

หมายเหตุ

-  กรณีบิดามารดาจดทะเบียนสมรส 

1. บุตรมีสิทธิใช้นามสกุลบิดา หากประสงค์ให้บุตรใช้นามสกุลมารดา ทั้งบิดาและมารดาต้องทำหนังสือให้ถ้อยคำยืนยัน
2. สถานเอกอัครราชทูตฯ ไม่สามารถดำเนินการในกรณีที่บิดามารดาประสงค์ให้บุตรใช้นามสกุลของบุคคลอื่นที่มิใช่นามสกุลของบิดามารดา    

-  กรณีบิดามารดาไม่ได้จดทะเบียนสมรส

1. เด็กเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของมารดาและมีสิทธิใช้นามสกุลของมารดา
2. หากประสงค์ให้เด็กใช้นามสกุลบิดา บิดาและมารดาต้องทำหนังสือให้ถ้อยคำให้บุตรนอกสมรสใช้นามสกุลบิดา

- การเพิ่มชื่อบุตรในทะเบียนบ้านไทย

1. ควรทำหนังสือเดินทางไทยให้บุตรที่สถานกงสุลใหญ่ฯ และเพิ่มชื่อบุตรเข้าในทะเบียนบ้านไทย หากไม่ทำการเพิ่มชื่อบุตรเข้าทะเบียนบ้านไทย บุตรจะเสียสิทธิในประเทศไทย เช่น บุตรอาจจะไม่สามารถเข้าโรงเรียนในประเทศไทยได้
2. สถานกงสุลใหญ่ฯ ไม่สามารถแจ้ง ที่ว่าการอำเภอไทยเพื่อเพิ่มชื่อเด็กเข้าทะเบียนบ้านไทยให้ได้ ท่านต้องไปแจ้งที่ว่าการอำเภอไทย ซึ่งโดยทั่วไปต้องไปติดต่อด้วยตนเอง เนื่องจากต้องแสดงหนังสือเดินทางไทยของเด็กที่ได้รับการประทับตราเข้าเมือง จากเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองไทยไปแสดง อย่างไรก็ตาม ควรสอบถามจากที่ว่าการอำเภอ/เขตโดยตรง  

          
สัญชาติ

-  แนวทางการพิจารณาได้สัญชาติไทยกรณีบุคคลเกิดนอกราชอาณาจักร 

สัญชาติบิดา	สัญชาติมารดา	สถานภาพการสมรส	สัญชาติบุตร
ไทย	ไทย	จด	ไทย
ไทย	ไทย	ไม่จด	ไทย
ไทย	อื่นๆ	จด	ไทย
ไทย	อื่นๆ	ไม่จด	ไทย (ม.7 (1) หากพิสูจน์ได้ตาม ม. 7 วรรคสอง)
อื่นๆ	ไทย	จด	ไทย
อื่นๆ	ไทย	ไม่จด	ไทย

 -  เด็กสามารถถือสองสัญชาติได้จนถึงอายุ 20 ปี จากนั้นต้องเลือกถือสัญชาติใดสัญชาติหนึ่ง ในกรณีที่สละสัญชาติไทย จะต้องยื่นคำร้องขอสละสัญชาติไทยด้วย หากอายุยังไม่ถึง 20 ปี ยังไม่สามารถยื่นคำร้องขอสละสัญชาติได้ ทั้งนี้ บิดาหรือมารดาไม่สามารถยื่นขอสละสัญชาติแทนบุตรได้ เนื่องจากการสละสัญชาติเป็นเรื่องเฉพาะตัว ผู้อื่นจึงไม่อาจยื่นคำร้องขอสละสัญชาติแทนได้ อย่างไรก็ตาม ตามกฎหมายจีนไม่อนุญาตให้มีการถือสองสัญชาติ ควรหารือกับหน่วยงานในท้องถิ่นเกี่ยวกับเรื่องดังกล่าว  

ที่มา : http://www.thaishanghai.com/th/consular-services/birth_death/